به نقل از «تسنیم»

گسترش روزافزون حافظان قرآنی را از برکات انقلاب اسلامی است

تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۹۶۱۰۴۵

تولیت آستان قدس رضوی ‌با بیان اینکه گسترش روزافزون حافظان قرآنی را از برکات انقلاب اسلامی است، گفت: «گسترش کرسی‌های تلاوت»، مقدمه‌ای برای هدایت، اصلاح و سازندگی جامعه است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، به نقل از آستان نیوز، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی در محفل‌ نورانی‌ قرآن‌ کریم که با حضور جمعی‌ از حافظان‌، قاریان‌ و اساتید برجسته‌ قرآنی مشهد مقدس در تالار ولایت حرم مطهر امام رضا(ع) برگزار شد، گسترش روزافزون قاریان و حافظان قرآنی در کشور را از برکات انقلاب اسلامی دانست و اظهار داشت:پیش از انقلاب تعداد قاریان و حافظان قرآن کریم بسیار محدود و انگشت شمار بود، اما امروز به برکت پیروزی انقلاب اسلامی تعداد قابل توجهی از قاریان و حافظان برجسته قرآن کریم در سنین مختلف در کشورمان پرورش یافته‌‎اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ضمن اشاره به برکات تربیتی فراوان جلسات قرآن، نسبت به گسترش جلسات خانگی قرآن و احیای دوباره این سنت مبارک تأکید و اظهار کرد: قاریان، حافظان و فعالان قرآنی می‎توانند در تقویت و گسترش کرسی‌های تلاوت در منازل و مساجد مؤثر و پیشگام باشند.

تولیت آستان قدس رضوی تلاوت قرآن همراه با تدبر در قرآن را از ارزش‌ترین عبادات خواند و تصریح کرد: قرآن کتاب سعادت و زندگی است، لذا باید به هر میزان که مقدور است روزانه تلاوت قرآن داشت و هنگام تلاوت تمام توجه خود را تنها به قرآن معطوف ساخت.

وی با بیان این که قاریان و حافظان قرآن باید الگوهایی از عاملان به قرآن در جامعه باشند، بیان کرد: قرآن کریم بزرگترین و روشن‎ترین معجزه جاودان پیامبر اکرم(ص) و راهنمای همیشگی بشریت برای سعادت و چگونه زیستن است.

مروی در ادامه به شفاعت قرآن کریم در آخرت اشاره و تصریح کرد: برای آنکه مورد شفاعت قرآن در روز قیامت قرار بگیریم باید در آن تدبر و عامل به دستورات و آموزه‎های آن باشیم، حفظ و قرائت قرآن بسیار ارزشمند است اما این‎ها باید مقدمه‌ای برای فهم، درک و عمل به قرآن باشد.

وی با بیان اینکه حتی یک آیه قرآن هم می‏تواند انسانی را متحول و به راه سعادت هدایت کند، تصریح کرد: در قرآن پروردگار متعال با انسان سخن می‌گوید، قرآن موجب انسان سازی، تحول و نجات انسان از پلیدی‌هاست و در طول تاریخ انسان‌های بسیاری با شنیدن آیات قرآن متحول شده و سعادتمند شدند.

تولیت آستان قدس رضوی اضافه کرد: دنیای مادی ظرفیت صورت حقیقی قرآن را ندارد، از این رو در روز قیامت تمثال حقیقی و عینی قرآن ظاهر می‌شود و از آنان که معارف قرآنی را درک و به آموزه‎ها و رهنمودهای آن عمل کرده‌اند، شفاعت می‌کند.

مروی با بیان اینکه قرآن نعمتی بزرگ، باعظمت، قابل احترام و تکریم است، بر لزوم حفظ حرمت قرآن و رعایت آداب احترام به قرآن همچون استماع و سکوت هنگام تلاوت، برخاستن هنگام دریافت و تحویل قرآن و ... تأکید و خاطرنشان کرد: قرآن کریم، کتاب بزرگی است که عظمت آن از عظمت خداوند نشأت می‌گیرد، رعایت آداب ظاهری احترام به قرآن مقدمه‎ای برای کسب معرفت و فهم قلبی و باطنی قرآن است.

گفتنی است، در این محفل قرآنی چند تن‌ از قاریان‌ و حافظان‌ به‌ تلاوت‌ قرآن‌ کریم‌ پرداختند و در ادامه گروه‌های همخوانی‌ دینی به اجرای برنامه پرداختند.

شرکت‌ کنندگان‌ در این‌ مراسم‌ نماز مغرب‌ و عشاء را به‌ امامت‌ حجت الاسلام والمسلمین مروی اقامه‌ کردند و سپس روزه خود را بر سفره متبرک رضوی افطار کردند.

انتهای پیام/282/.

منبع: تسنیم

کلیدواژه: قاریان و حافظان انقلاب اسلامی حافظان قرآن قرآن کریم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۶۱۰۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هر صبح و شام در آستانه مقدسه رضوی قرآن تلاوت نمایند / نگاهی به شواهد تاریخی درباره پیشینه قرائت قرآن در حرم مطهر امام رضا(ع)

پنجشنبه گذشته به رسم دیرینه، جلسات سنتی قرآن کریم در یکی از شبستان‌های مسجد گوهرشاد در قالب برنامه دارالحفاظ آغاز شد. در این جلسه که ساعت 4 صبح پنجشنبه 6اردیبهشت در مسجد گوهرشاد برگزار شد استاد سیدمرتضی سادات فاطمی به عنوان پیشکسوت و صدرالحفاظ آستان قدس رضوی دعوت شد تا استاد این جلسه سنتی قرآنی در حرم مطهر رضوی باشد. قرار زیبایی که بناست با حضور سایر اساتید پیشکسوت تکرار شود. به این بهانه مروری بر پیشینه برنامه‌های قرآنی حرم مطهر رضوی داریم.

قرائت قرآن در جوار بارگاه علی بن موسی‌الرضا(ع) سنتی به قدمت این صحن و سراست. نشان آن، قدیمی‌ترین قرآن وقفی این آستان است. سنتی که طی قرن‌ها به مرور شکل گرفت و به شکل مراسمی آیینی قد کشید. نشان به این نشان که در دوره صفوی حفاظ حرم مطهر دارای جایگاه ویژه‌ای بودند و واقفان برای پایداری سنت تلاوت در حرم علی بن موسی الرضا(ع) وقف‌های متعدد داشتند. یکی از این وقف‌ها مربوط به خواجه علاءالدین حاجی در عهد شاه طهماسب اول صفوی است که به تاریخ 993 قمری وقف  و بخشی از درآمد آن صرف تأمین هزینه تلاوت قرآن در حرم مطهر شده تا حفاظ هر صبح و شام در روضه متبرکه، قرآن تلاوت کنند. سنتی دیرین که تا امروز ادامه دارد. کافی است سحرگاه به نیت زیارت به حرم مطهر رفته و پس از عرض ارادت، سری به مسجد گوهرشاد بزنید تا قاریان را نشسته به احترام ببینید و نوای ملکوتی قرآن را بشنوید که بر بال‌های ملائک تا آسمان می‌رود.

سنتی که از آغاز بود

قرائت قرآن در اماکن مقدس توصیه پسندیده‌ای است که در مزارات سرزمین‌های اسلامی از آغاز اسلام برقرار بوده است. با شکل‌گیری مشهدالرضا(ع) در قرن سوم هجری و حضور زائران بر گرد مرقد مطهر علی بن موسی‌الرضا(ع) قرائت قرآن نیز رایج بوده است. به نوشته مؤلف عیون اخبارالرضا(ع)، در قرن چهارم هجری زائران در کنار مرقد امام رضا(ع) قرآن تلاوت می‌کردند. ابن‌بابویه با واسطه از ابوعلی محمد بن معاذ و به نقل از ابوعمر و محمد بن عبدالله حاکم نوغان می‌نویسد: «مسافری از ری که نامه‌ای از بعضی سلاطین حمیر برای نصربن احمد امیر بخارا داشت، به زیارت حرم آمده، شب را در حرم به سر برد و بعد از نماز شروع به خواندن قرآن کرد».

قرآن‌های موجود در موزه آستان قدس رضوی با قدمت هزارساله خود شاهدی دیگر بر این ماجرا هستند. قدیمی‌ترین قرآن وقفی به شماره 3004 که به خط کوفی بر پوست آهو نوشته شده، متعلق به ابوالقاسم علی بن ناصرالدوله ابی‌الحسن محمد بن ابراهیم سیمجور است که به سال 363 وقف شده است. به جز این، دو قرآن دیگر نیز یکی وقف سلطان محمود غزنوی به تاریخ 393 قمری و دیگری مربوط به ابوالبرکات که در رمضان 421 قمری وقف شده است. غیر از تاریخ، نکته دیگری که در وقف‌نامه این قرآن آمده و از نظر اثبات تلاوت قرآن در این آستان دارای اهمیت است، تصریح به عدم خروج قرآن از حرم است. گفته می‌شود  با گسترش این صحن و سرا و رونق مشهدالرضا(ع) به موازات توجه به خدمات رفاهی برای زائران، در خصوص نیازهای عبادی و زیارتی آن‌ها نیز اندیشه می‌شده است. اما در این مورد تا قرن نهم هجری سندی در دست نیست و نخستین و قدیمی‌ترین خبر در این خصوص متعلق به برگزاری آیین قرائت قرآن در حرم  مطهر به گزارش فضل‌االله روزبهان خنجی است که در شرح سفر زیارتی محمد خان شیبانی به مشهد، در وصف مراسم قرائت قرآن حفاظ نوشته است: «...و اشارت علیه سانح شد که حفاظ در بیرون قبه قرائت قرآن نمایند و فرمودند مکروه است در پایین قبر قرآن خوانند و تأکید نمودند که «... باید بعد از این، حفاظ مرقد مقدس رضوی در بیرون قبه تلاوت نمایند؛ به رعایت ادب اقرب است». سپس مولانا حافظ جامی، غزلی ترکی در هشت بیت در منقبت امام رضا(ع) با رخصت همایونی قرائت کرد و آن گاه حدیثی قدسی به اسناد مسلسل، به روایت حضرت رضا(ع) قرائت و ترجمه شد و همگان فیض بردند».

با مرور این شرح به جزئیات مهمی در خصوص مراسم قرائت در حرم مطهر رضوی می‌رسیم. نخست اینکه مراسمی اینچنین دارای سابقه بوده‌ و در پایین پای حضرت اجرا می‌شده‌ و پس از این زمان به مکانی دیگری منتقل شده‌است. جز این می‌توان درباره تشریفات مراسم نتایجی گرفت، مانند اینکه در پایان تلاوت قرآن، برنامه‌های دیگری مانند سخنرانی و شعرسرایی برقرار بوده و همچنین شرح احادیث انجام می‌شده است. اشعار و احادیثی که بعدها منشآت خواجه نصیر طوسی و مدایح دوازده امام جای آن را گرفت.

دارالحفاظ، رواقی برای حفاظ حرم مطهر

دیگر خبری که از قرن نهم می‌تواند در خصوص سنت تلاوت قرآن در حرم مطهر رضوی ذکر کرد، وجود رواق دارالحفاظ در حرم مطهر است. رواقی که گفته می‌شود به دست گوهرشاد بیگم در اوایل قرن نهم هجری ساخته شده و نامش را از حفاظ قرآن کریم حرم مطهر دارد. گفته می‌شود وجود این رواق و نامش نشان‌دهنده این است که مراسمی اینچنینی در عهد تیموریان و حتی در قرن هشتم نیز مرسوم بوده و به همین دلیل مکانی ویژه برای آن ساخته و تدارک دیده‌اند. دیگر شاهد و سند ماجرا نشان مصدری حافظ مسجد جامع گوهرشاد است که سلطان حسین میرزای بایقرا به نام خواجه حافظ حسینعلی (که از حافظان و قاریان بزرگ آن دوره خوراسان بوده) صادر کرده است و به موجب این حکم، او ریاست حفاظ بیت‌المغفره و مسجد جامع گوهرشاد را عهده‌دار شده است. برای فهم بیشتر از این سنت باید در تاریخ جلوتر بیاییم تا به عهد صفوی برسیم. در این دوره به خاطر وقف‌نامه‌هایی که عواید آن به این مراسم اختصاص یافته و همچنین اسنادی که درزمینه مواجب حفاظ و شرح هزینه برگزاری مراسم وجود دارد می‌توان به اصطلاحات مربوط به این مراسم رسید. اصطلاحاتی مانند صدرالحفاظ، حافظ، سلطان القراء و صدر القراء که به جایگاه و اهمیت حافظان قرآن و این مراسم در عهد صفوی اشاره دارد. گفته می‌شود حفاظ در عهد صفوی زیر نظر خادم‌باشی و همچنین سرکشیک که متولی این مراسم بود، خدمت می‌کردند. براساس این وقف‌نامه‌ها حفاظ در دو دسته «حفاظ بالاسرمبارک» و «حفاظ حرم مطهر» زیر نظر مسئولان به تلاوت قرآن و ادعیه می‌پرداختند. شرح این وقف‌نامه‌ها مفصل است و در مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت.

آزاده خلیلی